Τα πρώτα εκατό βήματα στη φωτογραφία

 

Μετά από μισό σχεδόν αιώνα φωτογραφικές εμπειρίες μάζεψα κάποιες συμβουλές,  έχω μάθει αρκετά πράγματα, μα σίγουρα όχι όλα. Για να μην αρχίσετε από το μηδέν, σας δίνω τα πρώτα εκατό βήματα αμέσως μετά την όσο γίνεται πληρέστερη εξοικείωση με τη φωτογραφική σας μηχανή, όποια κι αν είναι.  

1) Μη περιμένετε επιτυχίες και διακρίσεις από τη πρώτη ημέρα, ή από τις πρώτες φωτογραφίες.

2) Αν σας αρέσει η φωτογραφία, πριν καλά μάθετε τι είναι, λογικά πρέπει να ευχαριστιόσαστε εξ αρχής με κάθε τι που φωτογραφίζετε. Πρέπει να απολαμβάνετε τη διαδικασία φωτογράφισης, αν όχι, κάτι δεν κολλάει και δεν έχει νόημα να εμβαθύνετε. Αλλά όσο ποιο πολλές φωτογραφίες τραβάτε, τόσο ποιο πολλές θα είναι οι αξιόλογες. Κι όσο ποιο αξιόλογες, τόσο ποιο μεγάλη η ικανοποίηση.

3) Πάντα να προετοιμαζόσαστε πολύ καλά για τη φωτογράφιση, από κάθε άποψη. Γιατί αν δεν έχετε το κατάλληλο «εργαλείο», ή μείνετε από μπαταρία, ή από μνήμη κατά τη διάρκεια της φωτογράφισης, θα είναι πολύ αργά.

4) Στις εξορμήσεις στο ύπαιθρο, πάντα να έχετε μαζί ένα μικρό μπουκάλι νερό, ένα καλό αδιάβροχο, ένα ρούχο στεγνό, άνετα υποδήματα, ξερούς καρπούς, κι όλο τον φωτογραφικό εξοπλισμό σε καλή αδιάβροχη τσάντα.

5) Καλές είναι οι σκέψεις και τα συναισθήματα, αλλά να μην τα αφήνετε να σας παρασύρουν στη φωτογράφιση. Ποτέ δεν βγαίνει αυτό που βάλαμε ως συναίσθημα στη φωτογραφία. Ή έστω, συμβαίνει σπάνια κι όχι ακριβώς με τη μορφή που θέλαμε, ή φανταστήκαμε. Η ορατή πραγματικότητα είναι δύσκολος αντίπαλος, έχει πολλές μορφές γεμάτες εκπλήξεις

6) Να βάζετε μόνο στόχους που μπορείτε να πετύχετε. Άντε και λίγο ποιο ψηλά, για να πιάσετε τον αρχικό σας στόχο.

7) Αρχίστε να γράφετε σε ένα σημειωματάριο ιδέες, προβλήματα και τεχνικές λύσεις. Το να γράφετε για τη φωτογραφία, είναι επίσης πολύ καλό μάθημα, ίσως και το κορυφαίο.

8) Μη ξεκινάτε να πάτε για φωτογράφιση δίχως ένα μικρό τρίποδο. Κι αν το κάνετε να εύχεστε να μη το χρειαστείτε.

9) Να είστε ευχαριστημένοι με τα μικρά και ταπεινά θέματα, μη ψάχνετε μόνο το «μεγάλο θέμα». Το «μεγάλο θέμα», όταν προκύψει, θα πρέπει να είστε έτοιμοι αλλά και χαλαροί για να το αντιμετωπίσετε δίχως να σας καταβροχθίσει.

10)Να αναζητάτε σχέσεις και αναλογίες, υφή, σκιές και φώτα, παίξτε με το νετ και φλου. Δέστε το θέμα και από την αντίθετη πλευρά.

11)Πρώτα να βλέπετε το χώρο που θα φωτογραφίσετε με τη ψυχή και το συναίσθημα, μετά με τη λογική, και τέλος με το φακό. Αλλά όλα αυτά όσο γίνεται ποιο γρήγορα. Από τη πρώτη εντύπωση, μέχρι τη τελική λήψη, ο χρόνος πρέπει να είναι κατά δυνατό ο μικρότερος.

12)Πάντα να είστε ήρεμοι. Το άγχος και η κούραση δεν βοηθάνε διόλου και θα φανούνε στις φωτογραφίες σας. Η σωστή φωτογράφηση κουράζει το σώμα και το μυαλό, το καλό αποτέλεσμα είναι βάλσαμο στις αισθήσεις και αναζωογονεί.

13)Καλή φυσική κατάσταση. Πάντα να γνωρίζετε τα όρια των δυνατοτήτων σας και της αντοχής σας. Πάντα να αφήνετε λίγο απόθεμα δύναμης για ώρα ανάγκης.

14)Η έντονη προοπτική του φακού είναι φονιάς, εντυπωσιάζει όμως.

15)Αφιερώστε τον εαυτό σας στη φωτογραφία, αλλά μην τον πιέζετε υπερβολικά. Υπάρχουν κι άλλα όμορφα πράγματα στη ζωή πέρα από τη φωτογραφία.

16)Πάρτε με κάθε ευκαιρία μέρος σε μια φωτογραφική κοινότητα, λέσχη, ομάδα, παρέα.

17)Διατηρείστε τη φωτογραφική μηχανή, τους φακούς και τα άλλα εξαρτήματα καθαρά και στεγνό. Η σκόνη είναι ο ποιο μεγάλος εχθρός της φωτογραφίας, ειδικά της ψηφιακής.

18)Ποτέ μη συγκρίνετε τον εαυτό σας με άλλους φωτογράφους, ποιο καλούς ή ποιο μέτριους, ή κακούς και μη βάζετε ταμπέλες σε κανένα. Μην υποτιμάτε την αξία σας, ωστόσο να έχετε αυτογνωσία, ήθος και οράματα.

19)Αν και το στυλ δεν είναι το παν, προσπαθήστε να βρείτε ένα που να σας ταιριάζει περισσότερο. Κι αν δεν βρείτε, δεν χάθηκε ο κόσμος. Δεν αισθάνθηκα ποτέ πως έχω κάποιο στυλ.

20)Προσπαθήστε να βλέπετε περισσότερες συνθέσεις μέσα από το σκόπευτρο και να τραβάτε σωστές φωτογραφίες. Δηλαδή, μάθετε να βλέπετε. Μη κλείνετε τα μάτια και τραβάτε 8 καρέ το δευτερόλεπτο.

21)Ελέγχετε τις φωτογραφίες σας τακτικά και αυστηρά, να δεχόσαστε τις κριτικές που σας κάνουν για τις φωτογραφίες σας. Ειδικά αν αυτοί που σας κρίνουν το κατέχουν το «άθλημα». Ωστόσο να θυμάστε οτι η αμφιβολία είναι μητέρα της φιλοσοφίας, και υπάρχει πολλή φιλοσοφία στην υπόθεση της φωτογραφίας που θα την ανακαλύψετε με το καιρό.

22)Προσπαθήστε να κάνετε πάντα κάτι διαφορετικό μετά από το αναμενόμενο για να αυξήσετε τη δημιουργικότητα και την αισθητική σας.

23)Καμιά τέχνη δεν προέκυψε από παρθενογένεση. Να παίρνετε έμπνευση από τις φωτογραφίες άλλων φωτογράφων, αλλά μην τους αντιγράφετε σαν φώτο-τυπικό.

24)Να κριτικάρετε πάντα με τιμιότητα, ειλικρίνεια αλλά και σεβασμό τις φωτογραφίες άλλων.

25)Να ακούτε το φίλο σας ή αυτόν που κατανοεί τις φωτογραφίες σας.

26)Είναι λάθος να αντιγράφετε το στυλ άλλων φωτογράφων.

27Ννα αναζητάτε τη χρυσή τομή, να γνωρίζετε που βρίσκεται στο κάδρο σας, μόνο στην ανάγκη να τη χρησιμοποιείτε, και όποτε μπορείτε, να τη κλέβετε.

28)Το καλό πορτραίτο ή θα βγει άμεσα, η μετά από πολλές ώρες μελέτης και προσπάθειας. Να παίρνετε και δικά σας φωτογραφικά πορτρέτα.

29)Να διαβάζετε θεωρητικά φωτογραφικά βιβλία, ειδικά αν τα έχουν γράψει φωτογράφοι.

30)Να βλέπετε μονογραφίες φωτογράφων (βιβλία με όμορφες φωτογραφίες τους).

31)Για να δώσετε επί πλέον αξία, (πέρα από αναλογία, προοπτική, βάθος) σε μια φωτογραφία τοπίου να προσπαθείτε να συμπεριλάβετε και έναν άνθρωπο ως μέτρο. Μερικοί το εκτιμούν αφάνταστα αυτό.

32)Κάθε φωτογραφική περίπτωση, κάθε νέο θέμα, είναι πάντα διαφορετικό από αυτό που περιμένετε, κι ας δείχνει όμοιο με κάποιο γνωστό.

33)Να προσέχετε τις καμπύλες και τις γραμμές σε κάθε σύνθεση.

34)Πάντα να φωτογραφίζετε σε φορμά RAW, ή  RAW και JPEG ταυτόχρονα. Αν έχετε γρήγορη μηχανή δεν είναι χάσιμο χρόνου.

35)Να διατηρείτε πάντα καθαρό τον αισθητήρα για να αποφύγετε τη καθυστέρηση μετά τον έλεγχο των φωτογραφιών και το αναγκαστικό διόρθωμα.

36)Εντοπίστε - ανακαλύψτε πράγματα που νομίζετε πως είναι όμορφα, κι ας είναι κοινά και ταπεινά.

37)Εντοπίστε στο περιβάλλον πράγματα που φωτίζονται όμορφα, αναζητάτε το φως που περιβάλλεται από το σκοτάδι, ή τη σκιά. Προσέξτε τους διαφορετικούς φωτισμούς σε διαφορετικά σημεία μιας σκηνής που θα φωτογραφίσετε.

38)Ο ποιο καλός φωτογραφικός εξοπλισμός είναι πάντα αυτός που έχετε μαζί, και φυσικά πρέπει να λειτουργεί.

 39) Δεν μπορείτε να φωτογραφίσετε τα πάντα, ωστόσο μπορείτε να σκεφθείτε τις πιθανές λύσεις.

40) Σπάστε τους κανόνες της φωτογραφικής τεχνικής, αλλά μη σπάσετε τη μηχανή σας. Οι φακοί κινδυνεύουν περισσότερο από τις μηχανές, πάντα.

41) Χρειάζεται πάντα χρόνος για να γίνετε καλοί φωτογράφοι. Μη βιαζόσαστε, όλα θα γίνουν αν τραβάτε, βλέπετε, και κρίνετε πολλές φωτογραφίες. Πέρα από αυτό: «ο δρόμος είναι μακρύς και τα βόδια περπατάνε αργά» καθώς λέει η παλιά κινέζικη παροιμία.

42) Το μάτι προσέχει πρώτα το σημείο του φωτογραφικού θέματος με το υψηλότερο κοντράστ.

43) Τα σύννεφα αυξάνουν την ατμόσφαιρα του τοπίου.

44) Ξεκινήστε ένα photoblog. Θα σας βοηθήσει αφάνταστα.

45) Αποδεχθείτε τα σχόλια και πείτε: «ευχαριστώ πολύ».

46) -«Ωραία φωτογραφία», δεν είναι ένα χρήσιμο σχόλιο.

47) -«φανταστική φωτογραφία», δεν λέει τίποτα γιατί ήδη τη βλέπουμε, και επομένως δεν είναι φαντασία.

48) Δεν είσαστε η φωτογραφική σας μηχανή. Προσπαθήστε να περνάτε απαρατήρητοι, ή, να σας βλέπουν πάρα πολύ καλά όλοι. Να προσέχετε τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα και να αποφεύγετε τους τοξικούς ανθρώπους.

49) Σε κάθε σχόλιο που κάνετε για κάποια φωτογραφία στον ιστό, κάντε και μια ερώτηση στο τέλος για να πάρετε μιαν απάντηση από το φωτογράφο. Ποτέ δεν ξέρετε πως μπορεί να σας βοηθήσει αργότερα.

50) Αν γράφετε σε ένα δικό σας  blog, κάντε τακτικά μιαν αναθεώρηση στα άρθρα σας. Όσο περισσότερο φωτογραφίζετε και γράφετε, τόσα περισσότερα «διαμάντια» θα βρίσκετε στα άρθρα σας.

51) Πάντα να ξεκαθαρίζετε δίχως αμφιβολία για το θεατή ποιο είναι το σημείο ενδιαφέροντος σε κάθε φωτογραφία (χρησιμοποιείστε επιλεκτική εστίαση ίσως).

52) Καμιά φωτογραφία, είναι ποιο καλά από μια κακή φωτογραφία σε κάποια ανάρτηση.

53) Η άποψή σας για τη φωτογραφία είναι σημαντική και σεβαστή, δεν είναι η μοναδική όμως.
54) Να μιλάτε για τις φωτογραφικές εμπειρίες με τους συναδέλφους σας. Να συμμετέχετε και σε φωτογραφικούς διαγωνισμούς.

55) Μετά από κάθε φωτογράφιση, να μεταφέρετε ΌΛΕΣ τις φωτογραφίες στον σκληρό δίσκο. Δεν χρειάζεται να κάνετε τώρα ξεκαθάρισμα, χρειάζονται όλες. Να τις εξασφαλίζετε άμεσα σε οπτικό οδηγό ΟΛΕΣ. Μετά να κάνετε έλεγχο, επεξεργασία και μετά πάλι εξασφάλιση μόνο των αξιόλογων σε άλλο μέσο, όπως δίσκο ακτίνας. Όποιος δεν με άκουσε, ακόμη κλαίει…

56) Επεξεργασία κάνουμε μετά τη λήψη αλλά με μέτρο έτσι ώστε η φωτογραφία να μη χάσει τίποτα από την αυθεντικότητα και φρεσκάδα της.

57) Να φωτογραφίζετε 3 συνεχόμενες λήψεις διαφορετικής αξίας έκθεσης (τεχνική bracketing).

58) Δοκιμάστε να πάρετε και φωτογραφίες υψηλής τονικής διαβάθμισης HDR, είναι ψεύτικες, αλλά εντυπωσιάζουν.

59) Πάντα να θυμάστε τι σας κίνησε το ενδιαφέρον για τη φωτογραφία.

60) Ποτέ μη φωτογραφίζετε ένα πρόσωπο που δεν θέλει να φωτογραφηθεί.

61) Να κοιτάζετε συχνά και πίσω σας, μερικές φορές τα ποιο σημαντικά πράγματα συμβαίνουν πίσω από τη πλάτης σας.

62) Πάντα πίσω από μια μηχανή είναι ο άνθρωπος, αυτός είναι που μετράει, όχι η μηχανή.

63) Στη φωτογραφία όλα τα λάθη επιτρέπονται, τουλάχιστο στην αρχή. Όσα περισσότερα λάθη κάνετε, τόσα περισσότερα μαθαίνετε, αρκεί να τα βλέπετε και να τα αποδέχεστε.

64) Κάθε φορά που έχετε μια φωτογραφική ιδέα, τολμείστε να την ολοκληρώσετε άμεσα. Ακόμη κι αν αμέσως αμφιβάλετε, φωτογραφίστε άμεσα. Μετά; Μετανοήστε, θα έχετε όλο τον καιρό δικό σας.

65) Να συμβουλευόσαστε τακτικά το ιστόγραμμα, μάθετε να το κατανοείτε, προσφέρει πολλές χρήσιμες πληροφορίες για τη φωτογραφία…

66) Μάθετε πάρα πολύ καλά τη μηχανή σας, τους καταλόγους, τις ρυθμίσεις. Κατά τη διάρκεια της φωτογράφησης δεν υπάρχει πολυτέλεια για ψάξιμο και το χάσιμο χρόνου απαγορεύεται αυστηρά και δια ροπάλου.

67) Να φωτογραφίζετε τακτικά, όσο ποιο συχνά μπορείτε. Να φωτογραφίζετε και με πρόγραμμα, τόσες ώρες, κάθε πότε, κλπ.

68) Να πιστέψετε στον εαυτό σας, είναι ο ποιο καλός φίλος.

69) Μη φοβάστε να λερωθείτε, η μηχανή κι ο φακός να είναι καθαρά.

70) Δώστε βάση στη ποιότητα της φωτογραφίας, όχι στη ποσότητα.

71) Οι φωτογραφίες σας είναι ο καθρέφτης της ψυχής σας.

72) Εκθέτοντας-δείχνοντας τις φωτογραφίες σας εκθέτετε-δείχνετε τη ψυχή σας και πάντα δίχως λόγια.

73) Να ελέγχετε την ευαισθησία ISO-Settings , πάντα και ξανά πριν από κάθε φωτογράφιση.

74) Πάντα να ελέγχετε όλες τις ρυθμίσεις πριν αρχίσετε να φωτογραφίζετε.

75) Πάντα να ελέγχετε όλες τις ρυθμίσεις μετά από τυχόν μεταβίβαση της μηχανής σας σε άλλο φωτογράφο για να τη δει. Όποιος κι αν είναι αυτός.

76) Πάντα να ελέγχετε και να επαναφέρετε τις ρυθμίσεις μετά από κάθε ειδική ρύθμιση για κάποια συγκεκριμένη λήψη. Ειδικά το χρώμα, την ανάλυση, την ευαισθησία και την αντιστάθμιση.

77) Ποτέ, μα ποτέ μην εμπιστεύεστε την έγχρωμη οθόνη, παρά μόνο για να διαπιστώσετε αν έχετε τη φωτογραφία.

78) Προμηθευτείτε αρκετό αποθηκευτικό χώρο και τα σχετικά μέσα για τα εφεδρικά αρχεία.

79) Μάθετε να απολαμβάνετε τις όμορφες στιγμές όταν δεν έχετε τη φωτογραφική μηχανή μαζί σας. Μάθετε να βλέπετε φωτογραφίες, μέσα από ένα νοητό κάδρο και δίχως τη μηχανή.
80) Πάντα να βρίσκεστε στο σημείο που σας ενδιαφέρει πριν την ανατολή και πριν τη δύση του ήλιου. Μισή ώρα αρκεί. Το να φωτογραφίσετε κάτω από μεγάλη πίεση μπορεί να είναι καταστροφικό.
81) Να χρησιμοποιείτε στο τοπίο όλους τους φακούς που έχετε.

82) Όταν σκεφθείτε πως πήρατε αρκετές φωτογραφίες, πάρτε μερικές ακόμη.

83) Πάντα να πλησιάζετε όσο ποιο κοντά μπορείτε στο θέμα σας με το φακό μετά τη τελευταία λήψη.
84) Πάντα να δίνετε προσοχή και στο βάθος της φωτογραφίας , στο φόντο και στον ουρανό. Μερικές φορές, το φόντο είναι ποιο σημαντικό από το θέμα.
85) Επισκεφθείτε και φωτογραφίστε τον ίδιο χώρο όσες ποιο πολλές φορές μπορείτε, διαφορετικές ώρες και εποχές. Κι ας μην είστε ο δολοφόνος.

86) Επιλέξτε τις αξιόλογες φωτογραφίες σας και τυπώστε τις πολύ μεγάλες, ή δείτε τις σε μεγάλη οθόνη.

87) Ρυθμίστε την οθόνη του υπολογιστή σας σωστά. Κάντε ένα έλεγχο χρωμάτων τακτικά, ανάλογα με τις ώρες λειτουργίας.

88) Μη σκεπτόσαστε τι  λένε οι άλλοι για τις φωτογραφίες σας, ειδικά αν είναι άσχετοι με τη φωτογραφία. Αγνοήστε τους.
89) Πάντα να μαθαίνετε από τα λάθη σας και να βλέπετε μπροστά, όχι πίσω.
90) Καταπολεμείστε τη τεμπελιά, η δημιουργικότητα συμβαδίζει πάντα με τη πειθαρχεία και την εργασία.

91) Πάντα να αναρτιόσαστε τι θέλετε να εκφράσετε με μια φωτογραφία κι αν αυτό ταιριάζει με αυτό που τελικά δείχνετε.

92) Οι φωτογραφίες μόνο δείχνουν, δεν μιλάνε, δεν εκφράζουν. Όσο για τη λεζάντα; Είναι το όνομα στη ταφόπλακα της φωτογραφίας.

93) Αναζητήστε ένα υποστηρικτή, αν και δύσκολα θα βρείτε.

94) Η φωτογραφία ως ασχολία ποτέ δεν είναι «χαμένος χρόνος».

95) Κάθε κοινωνία έχει τους κανόνες της, δεν τους αγνοείτε επειδή συναισθηματικά δεν συμφωνείτε.

96) Πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που δεν τους αρέσει, ή δεν συμφωνούν με αυτό που κάνετε (φωτογράφιση).
97) Ο Henri Cartier-Bresson είχε πει «οι πρώτες 10.000 φωτογραφίες σας είναι οι χειρότερες», και είχε δίκιο!

98) Μια ποιο καλή μηχανή ποτέ δεν είναι εγγύηση για ποιο καλές φωτογραφίες.

99) Πάντα να έχετε κατά νου τη τελική εκτύπωση, ή ανάρτηση, ή δημοσίευση των φωτογραφιών σας όταν τις διορθώνετε και τις αποθηκεύετε.

100)  Η φωτογραφία είναι δίκαιη. Κερδίζετε αποδοχή ταυτόχρονα με την άνοδο ποιότητας και αισθητικής των φωτογραφιών. Δεν υπάρχει κανένας τρόπος να ξεγελάστε τον εαυτό σας.

Για εμένα, το ποιο σημαντικό και δημιουργικό είναι η αντιστάθμιση έκθεσης και η Α.Μ. λήψη φωτογραφίας.

Γιάννης Γλυνός 7 10ου 2022