Σάββατο 1 Ιουνίου 2013

Κεμάλ: παραμύθι για μικρούς, ή για μεγάλους;

Καλημέρα.

Διαβάστε αυτό το παραμύθι του Κεμάλ με λίγη προσοχή. 
-Κλωστή δεμένη, στην ανέμη τυλιγμένη.... κλπ
-Δίχως χρώμα η κλωστή;
-Ναι δίχως χρώμα.
Ακούστε και το τραγούδι (μουσική και λόγια). 
Αναλογιστείτε πως είναι τέχνη, είτε σας αρέσει, είτε όχι. 
Δεν είναι απαραίτητο να αρέσει σε όλους ένα έργο τέχνης. 
Ούτε χρειάζονται δικαιολογίες για την αποδοχή του, ή όχι.
Κι αν δεν καταλάβετε ούτε το τραγούδι, ούτε τη μουσική, ούτε το παραμύθι, ούτε τις μεταφορές και τις αλληγορίες, τότε ας δούμε λίγο τα επί μέρους, τη γραμματική, και το συντακτικό.
Μήπως και φωτιστούμε έτσι λίγο για το  καλλιτεχνικό περιεχόμενο, αφού με το συναίσθημα δεν έγινε εφικτό να το προσεγγίσουμε. Είτε γιατί οι δημιουργοί απέτυχαν στην επικοινωνία, είτε εμείς .
_________________________________________________________

Νεαρός πρίγκιπας, λοιπόν, της ανατολής, απόγονος του Σεβάχ θαλασσινού, του παραμυθιού, νόμισε πως μπορεί να αλλάξει το κόσμο. 
-Έκανε λάθος! 
-Έκανε λάθος;
-Κακό του κεφαλιού του. 
Αμέσως-αμέσως τρεις διαφορετικές θέσεις.
Μόνο αυτός νόμισε;  
Μπορεί να ήταν ο καθένας. 
Κι αν μας έλεγε ο ποιητής ότι ήταν ο τάδε δικός μας θα ήταν πεζό, ίσως και να έλεγαν πως κάνει, προπαγάνδα. 
Το όνομα και το πρόσωπο είναι λοιπόν μύθος, ποιητική αδεία. 
Είναι το όνομα Κεμάλ ένα βοήθημα για το ποιητή.
Κάτι σαν το: "δώσε μου τόπο να σταθώ και θα κουνήσω τη γη".

Αλλά πικρές οι βουλές του Αλλάχ. 
Αλλάχ, είναι ο ένας και μοναδικός θεός, των μωαμεθανών. 
Μας έχουν διδάξει πως γεννήθηκε ο μωαμεθανισμός και πως γράφτηκε το Ιερό Κοράνι.
Ερώτηση.Του δικού μας θεού οι βουλές είναι "γλυκές" και ξεκάθαρες;

Και, σκοτεινές οι ψυχές των ανθρώπων, ειδικά όταν είναι για θέματα εξουσίας και νομής του πλούτου. Βλέπε σύστημα και κατεστημένο. 

Ακούστε την ιστορία του Κεμάλ
ενός νεαρού πρίγκιπα, της ανατολής
απόγονου του Σεβάχ του θαλασσινού,
που νόμισε ότι μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.
αλλά πικρές οι βουλές του Αλλάχ
και σκοτεινές οι ψυχές των ανθρώπων.


Και γιατί ο θεός να έχει πικρή θέληση; 

Μπορεί ο μεγάλος και μοναδικός Αλλάχ να θέλει να βασανίζει τα δικά του τα παιδιά; ή μήπως οι "άλλοι" κάνουν ότι τους περνάει από το χέρι για να μη σηκώνουν κεφάλι τα παιδιά του; 
Και πως ο Αλλάχ το δέχεται; Άγνωστες οι βουλές του, κι ας είναι μεγάλος όπως κι ο δικός μας θεός. 
Και αυτός ο Σεβάχ θαλασσινός, ήταν ήρωας του παραμυθιού της μαγεμένης ανατολής, αυτής που ο Μ. Αλέξανδρος κατάκτησε, αλλά σεβάστηκε το πολιτισμό. 
Η ανατολή ασκούσε και θα ασκεί ιδιαίτερη γοητεία και μαγεία στους Έλληνες για το τρόπο σκέψης, τέχνης και ζωής.

Στης Ανατολής τα μέρη μια φορά και ένα καιρό
ήταν άδειο το κεμέρι, μουχλιασμένο το νερό
στη Μοσσούλη, τη Βασσόρα, στην παλιά τη χουρμαδιά
πικραμένα κλαίνε τώρα της ερήμου τα παιδιά.

Πείνα και δυστυχία, τα παιδιά της ερήμου κλαίνε. Αλλά τα δικά μας σήμερα καλά περνάνε, δεν λέω. Δεν βλάπτει τα παιδιά μας να ξέρουν πως υπάρχουν παιδάκια νηστικά. Νομίζω.


Κι ένας νέος από σόι και γενιά βασιλική
αγροικάει το μοιρολόι και τραβάει κατά εκεί.
τον κοιτάν οι Βεδουίνοι με ματιά λυπητερή
κι όρκο στον Αλλάχ τους δίνει, πως θ’ αλλάξουν οι καιροί.


Κι όταν ένας νέος πρίγκηπας δεν μπορεί να αλλάξει το κόσμο, τι μπορεί να κάνει μόνος του ο μικρός φτωχός Βεδουίνος; 
Τον άλλαξε μήπως η σταύρωση του δικού μας; 
Ο νέος παίρνει όρκο στο θεό του πως θα αλλάξουν οι καιροί.
Τι το ήθελε; Κάποιος το κάρφωσε. Και δεν ήταν από το facebook.
Οι Βεδουίνοι, το κοιτάνε λυπημένοι. 
Αυτοί ξέρουν!
Αρχαία Ελληνική τραγωδία! 
Μόνο ο χορός γνωρίζει, αλλά δύναμη δεν έχει για να αλλάξει κάτι.

Σαν ακούσαν οι αρχόντοι του παιδιού την αφοβιά
ξεκινάν με λύκου δόντι και με λιονταριού προβιά
απ’ τον Τίγρη στον Ευφράτη, απ’ τη γη στον ουρανό
κυνηγάν τον αποστάτη να τον πιάσουν ζωντανό.


Οι "άρχοντες" άκουσαν την αφοβιά του νέου, του "αποστάτη", και στο τέλος τον πιάνουν και τον κρεμάει ο "χαλίφης".
Μήπως θυμίζει το Ναζωραίο, τη συναγωγή  και το Πιλάτο; 
Μήπως αυτό θέλει να μας πει ο Γκάτσος και δεν το λέει για να μη τον κόψει η τότε λογοκρισία;
Με το χέρι στη καρδιά να απαντήσετε.


Πέφτουν πάνω του τα στίφη, σαν ακράτητα σκυλιά
και τον πάνε στο χαλίφη να του βάλει την θηλιά
μαύρο μέλι μαύρο γάλα ήπιε εκείνο το πρωί
πριν αφήσει στην κρεμάλα τη στερνή του την πνοή.

"Σώσανε εκατό νομάτοι να σκοτώσουν ένα κάτθη"!*
Ερώτηση κρίσεως. 
Δημοκρατικά και πλειοψηφικά έγιναν όλα αυτά και τον πήγανε στο χαλίφη;
Στη κρεμάλα άφησε τη στερνή πνοή, γιατί; 
Μήπως κάτι θέλει να μας θυμίσει; ή μήπως ήταν μωαμεθανός κι ο Γκάτσος;

Με δύο γέρικες καμήλες μ’ ένα κόκκινο φαρί

στου παράδεισου τις πύλες ο προφήτης καρτερεί.
πάνε τώρα χέρι χέρι κι είναι γύρω συννεφιά
μα της Δαμασκού τ’ αστέρι τους κρατούσε συντροφιά.

Δυο γέρικες καμήλες με ένα κόκκινο φαρί, στη Δαμασκό. 
Κόκκινο, κι όχι μαύρο ή καστανό φαρί! 
Είναι ίσως το μόνο σημείο όπου θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι εννοεί τους κόκκινους. Αλλά γιατί δυο γέρικες καμήλες;
Και πάλι άστρο λαμπρό οδηγεί.

Σ’ ένα μήνα σ’ ένα χρόνο βλέπουν μπρος τους τον Αλλάχ
που από τον ψηλό του θρόνο λέει στον άμυαλο Σεβάχ:
«νικημένο μου ξεφτέρι δεν αλλάζουν οι καιροί,
με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί»

Βλέπουν μπρος τους τον Αλλάχ.
Μα ο Αλλάχ δεν έχει πρόσωπο, δεν επιτρέπεται η εικονογράφηση. Άρα ποιόν είδαν; Σίγουρα ήταν στο θρόνο του. Και τον άκουσαν να μιλά.
Κάτι σημαντικό λέει ο Αλλάχ εδώ, ο μοναδικός θεός, στον άμυαλο άνθρωπο, στο Σεβάχ του παραμυθιού. Ο Σεβάχ, έχει πολλά κοινά με το δικό μας Οδυσσέα του Ομήρου δεν νομίζετε; Ανατολίτης δεν ήταν και αυτός;
Τον αποκαλεί"νικημένο μου ξεφτέρι", σαν πατέρας προς το γιο του ομιλεί.
Μήπως, να του έλεγε: "για να γυρίσει ο ήλιος, θέλει δουλειά πολλή, θέλει νεκροί χιλιάδες να είναι στους τροχούς, θέλει κι οι ζωντανοί να δίνουν το αίμα τους";
Γι αυτό, για να γυρίσει ο ήλιος και για εμάς τους ανθρώπους, δε σταυρώθηκε κι ο δικός μας Ιησούς;
Και τι έγινε; Αλήθεια τι;

Καληνύχτα Κεμάλ, αυτός ο κόσμος δε θα αλλάξει ποτέ
Καληνύχτα...

Αυτή η απογοήτευση, δεν είναι παραίτηση από τον αγώνα για ποιο καλή ζωή. Το αντίθετο, η γνώση δίνει τη δύναμη στον άνθρωπο να σταθεί πέρα και πάνω από το λοξία Απόλλωνα.
Αυτά περίπου λέει έμμεσα, ποιητικά ο Ν. Γκάτσος με το παραμύθι.
Το θέμα είναι πόσο βαθιά θα ερμηνευτεί στο μάθημα μουσικής το ποίημα και το τραγούδι σε μια ηλικία τρυφερή, που βλέπει τα πάντα μέσα στο σπίτι να καταρρέουν, τους γονείς άνεργους, ή στα όρια της φτώχειας.

Το θέμα είναι αν δεν υπάρξουν νέοι με ανάλογα οράματα, ποιος θα αλλάξει το κόσμο αυτό; Οι βολεμένοι κι οι άρχοντες;
 Ή μήπως ο θεός, που μας το λέει ανοιχτά: 
-μα καλά, βλάκες είσαστε; 
"Εγώ σας έστειλα το παιδί μου και εσείς το καρφώσατε! 
Οι άλλοι, οι ανατολίτες, το κρέμασαν. Και δεν είναι κατ' ανάγκη Τούρκοι,  αφού αυτοί δεν κατοικούν στη Μοσσούλη, Βασσόρα, Τίγρη και τον Ευφράτη, αλλά για ένα διάστημα είχαν κατακτήσει αυτές τις περιοχές. 
Να θυμηθούμε πότε και πως οι Άραβες έγιναν έθνος τώρα;

-----------------------------------------------------------------------------

Ένα παραμύθι είναι ο Κεμάλ. 
Κι αν τα μικρά παιδιά ρωτήσουν, η απάντηση είναι πως: είναι "παραμύθι" όπως όλα τα άλλα. 
Μόνο που δεν θα το δουν ή θα το ακούσουν στη τηλεόραση.
Εγώ πχ, το άκουσα πρώτη φορά όταν το έπαιξε το παιδί μου σε εκδήλωση του ωδείου.
Κι αν ποιο μεγάλα παιδιά ρωτήσουν, καλά είναι ανάλογα με την ηλικία να τους πουν τα σχετικά... 
Για να μάθουν...
Αν και τα πολύ μεγάλα παιδιά ρωτήσουν, τότε το εκπαιδευτικό μας σύστημα έχει αποτύχει παταγωδώς.

Αν ο Κεμάλ ενόχλησε, να διδάσκουν στα παιδιά το "Μαρία με τα κίτρινα"! για να μην εξάπτουν τα πνεύματα...


Κι αν το πάνε μερικοί στα άκρα, εγώ μπορώ να σας δώσω ακόμη και για τη "μικρή Κοκκινοσκουφίτσα", ή το "Πινόκιο" μια ερμηνεία που θα σοκάρει τα μάλα πολιτικά και πολιτιστικά...
* κάτθης = ο γάτος

Γιάννης Γλυνός
Ιούνιος 2013

Δεν υπάρχουν σχόλια: